Planya Makinası nedir?
Kesici bıçaklar ile ahşap ya da ağaçtan talaş denilen parçalar keserek rendeleme yapan, gerekli görüldüğünde cumba ve yüz açma, yüzey açma gibi işlemleri yapmanız için tasarlanmış makinelere planya makinası denilir.
Ağaç işleme işleri şerit testere adı verilen makinalardan sonra el aleti olarak kullanılan ikinci makinadır. Büyük şerit testereleride kabaca kesile ağacın bir yüz ve bir cumba rendelenerek kaba düzeltilmesinde planya kullanılır. Bu işlem ayarlanmış ölçüde siper yardımı ile sabitlenerek planya ile düzeltme işi yapılır. Cumba ve rendeleme sonrasında istenilen kalınlığa getirebilmek için tekrar kalınlık makinesine ya da daire testere makinesine geçirilir.
Planya makinası çalışma prensibi nedir?
Motor ile oluşan güç kayışlar yardımı ile kesici bıçağa aktarılır. Bıçaklar yatay eksende dönerek uygulama yapılacak kısımdan talaş çıkartarak kesim yapar. Bıçağın çalışma yönünde dönmesinden bu parçaları sabitlenmemesi durumunda fırlaması görülmektedir. Bıçak ön ve arkasında bulunan hareketli tablalar ile talaş kalınlığı ayarlanmaktadır. Bu tablalardan ön tarafta bulunan tabla talaş miktarını, arka tarafta bulunan tabla ile yatay gönye olarak ayarlanmaktadır. Bu makinelerde ilk olarak geniş yüzey rendelenir ve sonrasında geniş yüzey spere yaslanarak dar yüzeey 90 derece dik olarak rendelenir.
Planya makinesi bölümleri nelerdir?
Temel özellikleri arasında sayısal değerler ile ifadeler yer almaktadır. Bu değerler kullanmak istediğiniz makineyi seçerken ihtiyacınız olan değerleri oluşturmaktadır. Motor gücü ve güce bağlı olarak kesme hızı ve sevk hızı güvenli çalışabilmeniz için büyük önem taşımaktadır.
• Tabla yüksekliği: 75 cm.
• Tabla boyu: 100–250 cm.
• Tabla genişliği: 20–60 cm. “60’lık planya gibi.”
• Mil dönme hızı: 3600–6000 dev/dak
• Kesme hızı: 30–40 m/san .
• İş parçasının bir dakika içinde ilerleyeceği miktarına sevk hızı denilir. 8–24 m/dak
• Bıçak genişliği: 30–40 mm.
• Bıçak kalınlığı: 3–4 mm.
• Motor gücü: 2–4 BG (736 watt değerinde bir güç birimi)
Planya bıçağı nasıl takılır, nasıl sökülür?
Her biri altı cıvata ile mil yuvasına sıkıştıran mil uzunluğunda bir sıkıştırma parçası kullanılarak takılmaktadır. Bıçağın sağlam bir şekilde takılabilmesi için bu vidaların en ideal şekilde sıkılıp gevşetilmeleri gerekir. Rasgele bir sıkıştırma işlemi yapılmamalıdır. Çalışma sırasında bıçakların yerinden çıkarak iş kazalarına yol açabilir. Bu neden den dolayı ilk olarak iki uçlu bulunan vidalar hafir bir şekilde gevşetilir, arada bulunan cıvatalara geçinilerek başta bulunan cıvatalara kadar gevşetilir. Sıralı bu işlem bucak sökülesiye kadar sürdürülür. Sökme sırasında cıvatalar sıka yönünün tersine doğru çevrilmelidir. Aksi durumda sıkıştırma parçaları içine girerek parçaları geri çeker ve bıçakların sökülmesine neden olur.
Körleşmiş olan bıçaklar bilenir ve takmak için hazırlanmış olunur. Ya da isteğe bağlı olarak yeni planya bıçağı takılır. Sıkma işleminden önce bıçak yuvasına yerleştirilerek bıçak ayar parçası ile baskı uygulanır her iki uçtan geri çıkmayacak şekilde sıkılır.
Planya bıçağı nasıl bilenir?
Planya bıçakları bu iş için özel olarak üretilmiş olan makineler ile yapılabilir. İç kısmı boş olan silindir bileme taşı bulunan makinenin sıkıştırma aparatını taşıyan hareket edebilen tabla geriye doğru çekilir. bıçak yerine yerleştirilir ve iyice sıkılır. Hareketli tabla ile bıçak bileme taşına ile bileme yapılır.
Planya makinası kullanımı
- Planya makinası ile bir işleme başlanmadan önce körelmiş bıçak kullanılmamalıdır. Bilenmiş ya da yeni bıçak kullanılmalıdır.
- Uygulamaya ilk olarak geniş yüzey sonrasında dar yüzey 90 derecelik açı ile rendelenir.
- Kalınlığı az olan iş parçaları baskı tarağı ya da baskı amaçlı kullanılacak düz bir parça ile bastırılarak işlenir.
- Dar parçaların makinede parçalanmaması için iş parçasının genişliğinde bir baskı parçası kullanılmalıdır.
- Uygulama sırasında eller bıçak üzerinden geçirilmemelidir.
- Koruma aparatı işin niteliğine ve boyutuna göre ayarlanır.
- Budaklı, kumlu, çivili malzemeler işlenmez.
- Çalışma sırasında parça kıyafetler giyilmemelidir. Makinaya kaptırılması durumundan ölümlü kazalara neden olabilir.(kaynak:yapimix.blogspot.com.tr)
