Planya Makinesi nedir?
Kesici bıçakları yardımı ile parçalardan talaşlar kopararak rendeleme yapan, iş parçalarına yüz ve cumba açmak, pahlı yüzey açmak vb işlemler yapan ağaç işleri makinelerine Planya makinesi denir.
Planya makinesi günümüz ağaç işleri atölyelerinde şerit testere makinelerinden sonra ikinci işlem makinesidir. Şerit testere makinelerinde kaba ölçülerinde kesilen iş parçalarının bir yüz ve bir cumbalarının rendelenerek düzeltilmesi planya makinesinde yapılır. Bu işlem için siper parça genişliğinden bir miktar geride sabitlenerek parçanın yüzeyi planya edilir. Daha sonra planya edilen yüzey sipere dayanarak cumbanın planya edilmesi sağlanır. Yüz ve cumba rendelemesinden sonra ikinci yüz ve cumbanın rendelenerek düzeltilmesi ve ölçülerine getirilmesi için kalınlık makinesine ya da daire testere makinesine aktarılır.
a. Makinenin Çalışma Sistemi
Motordan alınan güç kayışlarla bıçağa iletilir. Bıçak yatay eksende dönerek iş parçasının altından talaş çıkararak kesim işlemi yapar. Bıçak çalışma yönüne doğru döner bu yüzden iş parçasının bazı durumlarda fırlaması görülebilir. Bıçağın önünde ve arkasında olmak üzere makinenin iki tablası mevcuttur. Bu iki tablada hareketli olup talaş kalınlığını ayarlamak için kullanılır. Ön tabla yüksekliği talaş miktarını belirlerken arka tablada yatay gönyeyi sağlar. Makinede önce geniş yüzey rendelenir. Daha sonra geniş yüzey sipere dayanarak dar yüzey geniş yüzeye 90° dik rendelenir.
b. Makinenin Sayısal Özellikleri
Her makinede olduğu gibi planya makinesinin da sayısal değerlerle ifade edilen temel özellikleri vardır. Bu özellikler kullandığımız makineyi daha iyi tanımamızı ve daha verimli çalışmamızı sağlayan bazı değerleri de barındırırlar. Özellikle motor gücü ve bu motor gücüne bağlı olarak belirlenen kesme hızı ve sevk hızı güvenli çalışma açısından önemlidir.
• Tabla yüksekliği: 75 cm.
• Tabla genişliği: 20–60 cm. (planyanın isim ölçüsüdür.)”60’lık planya gibi.”
• Tabla boyu: 100–250 cm.
• Mil dönme hızı: 3600–6000 dev/dak (Bıçak ucunun aynı noktadan bir dakika için de kaç sefer geçtiğini gösterir.)
• Kesme hızı: 30–40 m/san (Bıçakların dönerken 1 san. Toplam kesme miktarı).
• Sevk hızı: 8–24 m/dak (İş parçasının bir dakika içinde ilerleyeceği miktar)
• Bıçak genişliği: 30–40 mm.
• Bıçak kalınlığı: 3–4 mm.
• Motor gücü: 2–4 BG (Beygir gücü 736 watt değerinde bir güç birimi)
c. Planya Makinesi Bıçaklarının yapısı ve Özellikleri
Planya makinesi top bıçaklarla işlem yapan bir makine olup kalınlık makinesi ile özellikleri aynıdır. Bir top içinde genellikle iki bıçak bulunmakla beraber üç ve dörtlü şekilleri de mevcuttur. Bıçaklar takım çeliğinde yapılıp ikili, üçlü ve dörtlü takım halinde bulunur.
HSS ya da Yüksek Hızlı Çelik planya bıçakları avantajları?
HSS ya da Yüksek Hızlı Çelik planya bıçakları daha keskindir ve daha pürüzsüz planyalama sonuçları sağlar.
Aynı zamanda HM (Sert Metal) bıçaklar adı da verilen TCT (Tungsten Karbit Uçlu) bıçaklar, daha az keskindir. Bunlar, HSS bıçaklara göre biraz daha pürüzlü sonuçlar sağlarlar, ama sonuçlar yine de çok iyidir.
TCT bıçaklarının avantajları?
TCT bıçakların en büyük avantajı, diğer bıçaklara göre 5 kata kadar daha uzun süre keskin kalmalarıdır.
